คำว่า "Neutraceutical" หรือ “โภชนเภสัช” เป็นการผสมระหว่างคำว่า Nutrition(อาหาร) กับคำว่า Pharmaceutical(ยา) เข้าด้วยกัน โดยหมายถึงผลิตภัณฑ์ที่ได้จากอาหารที่ผ่านการสกัดหรือแยกเป็นสารบริสุทธิ์ แล้วนำมาใช้ในรูปแบบเหมือนยา และมีประโยชน์ต่อร่างกายหรือช่วยป้องกันการเกิดโรค   

      แครนเบอร์รี่เป็นผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ ที่เพาะปลูกกันมากในเขตพื้นที่เขตหนาว แถบตอนเหนือของสหรัฐอเมริกา แคนาดา ยุโรป และรัสเซีย จัดเป็นพืชที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง มีการนำมาใช้ทั้งในการป้องกันและรักษาการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ (urinary tract infection; UTI) 

การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ

     การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะสาเหตุส่วนใหญ่มาจากเชื้อแบคทีเรีย การติดเชื้อนี้อาจหมายถึงการติดเชื้อแค่ส่วนใดส่วนหนึ่งของระบบทางเดินปัสสาวะ เช่น กรวยไต, ท่อไต, กระเพาะปัสสาวะ, ท่อปัสสาวะ, ต่อมลูกหมาก, หรือ ช่องคลอด หรือติดเชื้อร่วมกันหลายตำแหน่งก็ได้  มักพบในเพศเมียมากกว่า และในสุนัขพบมากกว่าในแมว

การออกฤทธิ์ต้านจุลชีพของแครนเบอร์รี่

     แครนเบอร์รี่มีสารอาหารจำนวนมากและได้รับการวิจัยมาเป็นระยะเวลายาวนาน ผลไม้ชนิดนี้ มีความน่าสนใจในเรื่องของประโยชน์ในการป้องกันการติดเชื้อของระบบขับปัสสาวะ แครนเบอร์รี่ประกอบด้วย สารแอนโธไซยานินส์ (proanthocyanidin หรือที่เรียกว่า “PACs”) ช่วยป้องกันแบคทีเรียจากการสัมผัสกับผนังเซลล์ในกระเพาะปัสสาวะ เมื่อแบคทีเรียไม่สามารถจับกับผนังเซลล์ได้ ก็ไม่สามารถแพร่เข้ามาในเซลล์ได้ นอกจากนี้ยังมีสารต้านอนุมูลอิสระ และมีสารที่มีคุณสมบัติในการต่อต้านมะเร็งและการอักเสบอย่างดียิ่งอีกด้วย

รูปแสดงการออกฤทธิ์ของแครนเบอร์รี่ โดยแย่งจับตัวรับบนผนังกระเพาะปัสสาวะ

การศึกษาการใช้แครนเบอร์รี่

     แครนเบอร์รี่มีการศึกษาในคนมาเป็นระยะเวลานาน พบว่าสามารถใช้ป้องกันการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะได้ ในผู้หญิงที่รับประทานผลิตภัณฑ์แครนเบอร์รี่พบว่าลดการเกิดการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะถึง 35-40% โดยจะมีผลยับยั้งการเกาะของเชื้อแบคทีเรียกับผนังกระเพาะปัสสาวะภายใน 10 ชั่วโมงหลังรับประทานแครนเบอร์รี่  ส่วนทางสัตวแพทย์มีหลายงานวิจัยที่แสดงว่าแครนเบอร์รี่มีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะในสุนัข โดยยับยั้งการเกาะของเชื้อแบคทีเรียกับผนังกระเพาะปัสสาวะเช่นเดียวกับในคน